Εταιρεία στη Silicon Valley... ή φούρνο στην Αίγινα;
Ο Νίκος με δύο μεταπτυχιακά στη πληροφορική έχει καφέ-μπαρ στο Φάληρο, η Γιώτα κόρη του εφοπλιστή Ν.Β. δουλεύει σεριβιτόρα στο Παρίσι, ο Δημήτρης κάνει το μεγάλο άλμα απο τη Πάτρα στη Silicon Valley. Tι να απαντήσεις σε 20χρονα παιδιά , φοιτητές του Πολυτεχνείου, που ρωτούν πώς θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μια δική τους δραστηριότητα;
Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα να απαντήσω πριν μερικούς μήνες σε ένα ακροατήριο εκατό 20χρονων του Μετσόβειου, ήταν να σκοτώσουν τους Μύθους . Για την ακρίβεια τους Μύθους που τους φυτέψαμε εμείς. Να τους σκοτώσουν όμως Ενωρίς.
7 ευκαιρίες για τολμηρούς
Το δεύτερο που έχει ενδιαφέρον να ακούσει ένα τέτοιο ακροατήριο ειναι οι 7 ευκαιρίες, που έχουν όσες νέες/νέοι θέλουν να δουν τη Μεγάλη Εικόνα. Πολύ σχηματική αυτή η σύνοψη σε 7 κατευθύνσεις, αλλά μπορούν να δώσουν ερεθίσματα στους νέους να ψάξουν σε μεγαλύτερο εύρος και βάθος, απόσο μπορεί να καταλάβει η παρουσίασή μου (τη βρίσκεται εδώ) και μια σχετική ανάρτηση. Ποιες είναι οι 7 ευκαιρίες;
ΦΟΥΡΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ: Η ίδρυση και λειτουργία ενός φούρνου ή μιας κρεπερί ή ενός παγωτατζίδικου στην Αίγινα, στη Κέρκυρα ή στο Ρέθυμνο , μπορεί να είναι όχι μόνο πιο προσοδοφόρα , αλλά και πιο δημιουργική δουλειά, από το να κάνει ένας Μηχανολόγος του Πολυτεχνείου ένα γραφείο μελετών, σε μια χώρα που αυτή η αγορά είναι κορεσμένη και η οικοδομική δραστηριότητα στο 20% εκείνης του 2008.
Ο κλάδος της εστίασης και των υπηρεσιών γύρω απο τη διατροφή, θα υποστεί ριζικό μετασχηματισμό τα επόμενα χρόνια, ήδη έχει αρχίσει να νοιώθει τους τριγμούς της κρίσης. Για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον είναι πανάκριβες οι τιμές των προϊόντων. Δεύτερον, είναι χαμηλής ποιότητας οι υπηρεσίες (από την εξυπηρέτηση, μέχρι την καθαριότητα). Λάβετε θέσεις, όποιοι πήρατε πτυχίο νομικής γιατί επέμενε η μαμά, αλλά δεν βλέπετε φως στη σταδιοδρομία του δικηγόρου
ΣΥΝΕΧΙΖΩ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ: μια θέση στο δημόσιο είχε γίνει πιο δελεαστική από την οικογενειακή επιχείρηση, πχ τροφοδοσίας καταστημάτων ή κατασκευής επίπλων. Πολύ πεζή δουλειά η επιχείρηση του πατέρα και με την οικογένεια να ανακατεύεται παντού. Η κρίση όμως δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Αρκεί η νέα ή ο νέος που θα σκεφτεί μια τέτοια προοπτική , να ανανεώσει την οικογενειακή επιχείρηση, να τη δει με λίγη αγάπη, να τολμήσει αλλαγές στην οργάνωση και να μην την αναλάβει μόνο για το εισόδημα
ΞΕΚΙΝΑΩ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ: Η ελληνική αγορά, όποιο και αν είναι το σενάριο για το ευρώ, θα υποστεί σημαντικές αλλαγές. Τεκτονικές...Νέες επιχειρήσεις θα καλύψουν το κενό των παλιών που έχουν πολύ υψηλό κόστος, δεν μπορούν να αλλάξουν νοοτροπία ή θα κλείσουν από την ύφεση. Πχ στους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς υπάρχουν αρκετοί χώροι που ζητούν νέες προτάσεις.
Ναι, η εκκίνηση μιας νέας επιχείρησης έχει ρίσκο, θέλει άπειρες ώρες δουλειάς, η νέα που θα τη ξεκινήσει μπορεί να υποχρεωθεί να αλλάξει τόπο διαμονής και να ξεβολευτεί. Και πάλι όμως είναι μια καλύτερη επιλογή, από το να βουλιάξει μέσα στην ανεργία ή στη κατάθλιψη αν συνεχίσει επί χρόνια με το χαρτζηλίκι του μπαμπά.
ΠΑΙΡΝΩ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: εκατοντάδες επιχειρήσεις γύρω μας αντιμετωπίζουν το φάσμα της κατάρρευσης. Δεν είναι όλες άχρηστες, ούτε έχουν ολοκληρώσει το κύκλο τους. Απλώς, αυτοί που τις διαχειρίζονται σήμερα, δεν έχουν το μέταλλο ή το κουράγιο να δώσουν τη μάχη με την ύφεση και με την ψυχολογία της ήττας. Κάποιοι νεώτεροι, σε μονάδες, ή καλύτερα σε ομάδες, μπορούν να πάρουν κάτι που ακολουθεί τη κατιούσα και να το συνεφέρουν... Δεν είναι πρωτότυπη ιδέα, απλώς στην Ελλάδα είχαμε μάθει στα εύκολα. Είχαμε συνηθίσει στη σκέψη πως όλα ανεβαίνουν και πετάγαμε με ευκολία στα ‘σκουπίδια’ κάθε τι που είχε αρχίσει να παλιώνει ή έδειχνε κάποιο ‘ελάττωμα’. Τρελή πολυτέλεια, που δεν υπάρχει πια. Η ανακύκλωση και η ανανέωση είναι μια χρυσή αρετή, στα πάντα...
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΜΟΥ ΣΤΙΓΜΑ, ΤΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΜΟΥ BRAND: οποιος κάνει μια γρήγορη έρευνα στη Google για ‘personal brand’ θα βρει χιλιάδες ευρήματα. Πολλά από αυτά, είναι hype και υπερβολές αυτόκλητων γκουρού, ωστόσο υπάρχει ένα στοιχείο ουσίας: μια νέα, ένας νέος 20 ετών, αν δεν θέλει τίποτε από τα παραπάνω, είναι χρήσιμο να αρχίσει να οικοδομεί το προσωπικό του στίγμα δεξιοτήτων και εμπειρίας, προκειμένου να αναζητήσει τη καλύτερη ευκαιρία.
Στην Ελλάδα της κρίσης, η ευκαιρία μπορεί να ‘παραμονεύει’ σε ένα κλάδο διαφορετικό από αυτόν που σπουδάζει και –πολύ πιθανόν- σε κάποια άλλη χώρα. Χτιζω το προσωπικό μου brand, δεν σημαίνει ότι αποκτώ μόνο ‘τίτλους’ που γυαλίζουν στο βιογραφικό μου, αλλά και πετραδάκια ουσίας. Γνώσεις ψυχολογίας για έναν φοιτητή του Πολυτεχνείου, δυνατότητα προγραμματισμού για έναν αρχαιολόγο, ισπανικά για κάποιον οικονομολόγο, είναι οι εύκολες συμβουλές. Υπάρχουν όμως και οι πιο αδιόρατες (soft) ‘κατακτήσεις’: οι βαθύτερες, οργανωμένες γνώσεις για κάτι που σας αρέσει , από τη ροκ μουσική, το κινηματογράφο, το storytelling, τη παραγωγή βίντεο λογικής YouTube, η τέχνη της μαγειρικής, όλα αυτά είναι χρήσιμα για μια καρριέρα που ξεφεύγει από τις παλιές συνταγές ΄διορίζομαι στο δημόσιο ή γίνομαι στέλεχος πολυεθνικής στην Ελλάδα’. Δείτε σ’ αυτό εδώ μια λίστα με ιδέες για την ανάπτυξη προσωπικού στίγματος, με βάση την πρακτική σε ...reality shows. Και να μην ξεχνούν τα νέα παιδιά , ότι είναι καλό να προσέχουν τι ανεβάζουν στο Facebook. ‘Οσοι θα κρίνουν το επόμενο βήμα τους, είναι πολύ πιθανόν να δώσουν μια γρήγορη, αλλά καθοριστική ματιά στις αναρτήσεις τους..
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: αυτά μοιάζουν ακόμα λίγο εξωτικά στην Ελλάδα, ενώ έχουν αρκετή σκιά από τα καταορθώματα των περιβόητων ΜΚΟ. Παρόλα αυτά, θα αναπτυχθούν τέτοιου είδους ανάγκες, όχι μόνο επειδή η Ελλάδα θα κατεβεί κι άλλο τα σκαλιά της κρίσης, αλλά και διότι έχει πολύ χαμηλούς δείκτες σε αυτούς τους τομείς. Με άλλα λόγια θα διευρυνθούν οι δυνατότητες να ασχοληθεί ένας νέος με μια δημιουργική δραστηριότητα που συνδυάζει τη συμβολή στον κοινωνικό ιστό και την επαγγελματική του πορεία. Το πεδίο είναι ακόμα καινούργιο, αλλά θα αναπτυχθεί και θα δημιουργήσει ευκαιρίες, όπως της Endeavor.
ΤΟ ΑΛΜΑ ΣΤΗ SILICON VALLEY: θα ήταν κακεντρεχές και κυνικό να γειώσουμε όλα εκείνα τα παιδιά που θέλουν να ονειρεύονται. Θα τα καταφέρουν οι 2-3 στους 1.000 που θα το επιχειρήσουν. Αξίζει όμως το κόπο να το τολμήσουν, αξίζει για τους ίδιους, αξίζει για τη χώρα. Ορισμένες/οι από τους τολμηρούς, μπορεί να μην καταφέρουν να εγκατασταθούν στη Silicon Valley, αλλά είναι δυνατόν να καταλήξουν με μια δυναμική νέα εταιρεία του τύπου start-up, με έδρα την Αθήνα, το Dubai ή το Βουκουρέστι. Η σειρά άρθρων του Τάσου Παγκάκη (εδώ) δίνει πολύ περισσότερα ερεθίσματα από το σύντομο δικό μου σημείωμα.
Λίγα λόγια γι’ αυτές/αυτούς που έχουν κάτι τέτοιο στο μυαλό τους: μια εταιρεία η οποία ανοίγει σήμερα στην Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει χρηματοδότηση κατά βάση από ελληνικές πηγές. Π.χ. στο κλάδο των τεχνολογιών πληροφορικής θα ιδρύονταν πρόσφατα 5 χρηματοδοτικά κεφάλαια συνόλου 85 εκατ (με πόρους απο την Κοινοτική δράση Jeremie) τα οποία θα πρέπει να απορροφηθούν σε βάθος τριετίας. Αυτό δίνει πολλές ευκαιρίες για μια νέα ελληνική επιχείρηση, αν και ο χώρος του Venture Capital δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Άλλωστε, πέρα από τη πληροφορική, υπάρχει και η αγροβιοτεχνολογία, οι καινοτόμες καλλιέργειες, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η βιοτεχνολογία κλπ.
Στις ΗΠΑ η κατάσταση είναι αλλιώς – και στο Ισραήλ. Μια ελληνική εταιρία μπορεί να επιλέξει να γίνει incorporated στο Delaware, κρατώντας μια θυγατρική οντότητα στην Ελλάδα. Οι πατέντες να γίνουν file μέσω της μητρικής εταιρίας. Έπειτα, ο ευκολότερος τρόπος για να πας στη Silicon Valley είναι μέσω ενός incubator – όπως το γνωστό ‘Ρlugand Ρlay’. Με αυτό τον τρόπο, το incubator γίνεται κατά κάποιον τρόπο ο «ατζέντης» της startup – αναλαμβάνοντας να τη δικτυώσει με δικηγορικά γραφεία, με angel investors, με Venture Capital funds. Όλος αυτός ο παράδεισος, κρύβει πολλές ‘κολάσεις’. Ποιός παράδεισος όμως είναι άσπιλος και αμόλυντος ή άκοπος;
Σκοτώστε τους μύθους σας. Ενωρίς
Καμμιά από τις προηγούμενες κατευθύνσεις δεν έχει αξία, αν η νέα γενιά δεν αποκαθηλώσει μια σειρά αυταπάτες που τους δημιουργήσαμε οι μεγαλύτεροι. Είτε ανοίξουν ένα φούρνο, είτε ιδρύσουν μια εταιρεία για να πουλάει ελαιόλαδο στη Κίνα, είναι απαραίτητο να απομυθοποιήσουν στέρεους Μύθους, όπως:
-η ανωτερότητα των Ελλήνων
-οι Έλληνες ξέρουν από υπηρεσίες. (Στην ουσία είμαστε λιγο ξεπερασμένοι έμποροι σε μια παγκόσμια αγορά υπηρεσιών).
-όλες οι δουλειές ξεκινούν από μια κρατική επιδότηση
Ο δρόμος για να ξαναβρούν οι νεώτερες γενιές μια ισορροπία στην αναζήτηση σταδιοδρομίας και στάση ζωής, είναι μακρύς. Ευτυχώς όμως διαφαίνονται ευκαιρίες και δυνατότητες, ακόμα και τώρα που οι περισσότεροι διακρίνουν στάχτες και κατωφέρειες. Αυτή τη στιγμή, που όλα τα Μέσα περιγράφουν τα πάντα ως ζοφερά, μπορείτε να βρείτε νέες/νέους γύρω μας, που πορεύονται με βάση τα σχέδια ή το όραμά τους. Αυτοί ξέρουν καλύτερα, γιατι αυτοί θα ξαναφτιάξουν το χάρτη... Α, και όπως είπε ο Αριστοτέλης ‘Κάτι που πρέπει να κάνουμε, το μαθαίνουμε κάνοντάς το’...